Polodowcowy krajobraz, 15 jezior, 5 rezerwatów przyrody, 12 różnych typów siedliskowych lasu i około 150 drzew pomnikowych – to tylko nieliczne ze skarbów, jakie kryje w sobie największy i najbardziej naturalny kompleks leśny środkowej Wielkopolski – Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka. Gdyby Puszcza mogła w swoim imieniu zabrać głos, z pewnością pochwaliłaby się swoimi wspaniałymi szlakami – pieszymi, rowerowymi i kajakowymi, unikatowym szlakiem kościołów drewnianych, licznymi ścieżkami dydaktycznymi i trasami tematycznymi. Na co dzień Puszcza Zielonka jest raczej niedoceniana i dość rzadko odwiedzana, za wyjątkiem miejsc łatwo dostępnych dla zmotoryzowanych turystów. Ma to swoje zalety – można wędrować po niej godzinami i nie natknąć się na drugiego człowieka. Za to przy odrobinie szczęścia spotkamy na swojej drodze sarny, dziki, a może nawet i wilki!

Choć zaliczamy się do miłośników przyrody i w Puszczy Zielonce bywaliśmy wcześniej nie raz, dopiero w tym roku udało nam się ją bliżej poznać. Gdy w pierwszych dniach marca świat z niepokojem wstrzymywał oddech i przyglądał się rozprzestrzenianiu tajemniczej, zaraźliwej choroby, przybierającej skalę pandemii, która wywróciła do góry nogami znaną nam rzeczywistość, zamieniliśmy zwiedzanie miast na długie leśne wędrówki. Nasze kroki coraz częściej kierowaliśmy do Puszczy Zielonki, gdzie życie toczyło się dalej niczym niezmąconym spokojem. Kilkugodzinne spacery koiły zszargane niepewnością nerwy, a my poznawaliśmy kolejne urokliwe zakątki Puszczy. Odkryliśmy dla siebie kilka magicznych miejsc, które szybko stały się naszymi ulubionymi. Od tamtej pory co jakiś czas chętnie w nie wracamy.

Wieża widokowa na Dziewiczej Górze

Na szlaku z Ludwikowa

Kilka faktów o Puszczy

Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka został utworzony w 1993 roku. Swoim zasięgiem obejmuje 12.202 hektarów (otulina to dodatkowe 9.538 hektarów). Park jest położony w środkowej części województwa wielkopolskiego, około 10 km na północny wschód od Poznania. Jego charakterystyczna rzeźba jest wynikiem działalności lądolodu podczas poznańskiej fazy zlodowacenia bałtyckiego. W krajobrazie dominują płaskie równiny sandrowe urozmaicone pagórkami moreny czołowej z najwyższym wzniesieniem – Dziewiczą Górą. Znajdziemy tu również ciągnące się kilometrami rynny jeziorne, spośród których najdłuższa biegnie od Pobiedzisk przez Murowaną Goślinę, aż po dolinę Warty. To w niej umiejscowiony jest największy w parku zbiornik wodny – Jezioro Stęszewskie. Inną cechą wyróżniającą Puszczę Zielonkę jest znaczna powierzchnia, jaką pokrywają tereny leśne – to aż 78%! Las w jej obrębie jest niezwykle zróżnicowany, zarówno pod względem gatunkowym, jak i wiekowym. Na terenie parku i otuliny ustanowiono ponad 200 pomników przyrody, w tym zarówno pojedyncze drzewa, jak i całe aleje. Najcenniejsze fragmenty Puszczy zostały objęte specjalną ochroną w postaci rezerwatów przyrody. Jest ich łącznie pięć: Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko, Klasztorne Modrzewie koło Dąbrówki Kościelnej, Żywiec Dziewięciolistny, Jezioro Czarne oraz Jezioro Pławno. Każdy z nich ma inny charakter, dlatego warto wybrać się do każdego z nich.

Spotkania na szlaku

Wilczy trop

Gdzie nogi poniosą

Postawiliśmy sobie za cel dotarcie pieszo do wszystkich rezerwatów w Puszczy Zielonce. Dróg do wyboru jest bez liku – przez Puszczę prowadzą 153 kilometry dobrze oznakowanych szlaków pieszych na 9 trasach. Dodatkowo, mając do dyspozycji dobrą aplikację na telefon z nawigacją (polecamy MAPS.ME – jest bezpłatna, ma świetne mapy i można z niej korzystać całkowicie offline), można wędrować leśnymi duktami, czasami skracając sobie w ten sposób drogę.

Mapa szlaków pieszych – źródło: serwis informacyjny Miasta i Gminy Murowana Goślina

Naszą bazą wypadową w głąb Puszczy jest najczęściej osada leśna Ludwikowo. Na jej obrzeżu znajduje się duży parking (oznaczony również na Mapach Google), gdzie można zostawić samochód, aby już dalej ruszyć pieszo. Ludwikowo leży  na trasie niebieskiego szlaku turystycznego z Owińsk do Tuczna. Tu ma także swój początek czarny szlak turystyczny na Dziewiczą Górę, najwyższe wzniesienie Puszczy Zielonki (wysokość 143 m n.p.m.) z 40-metrową wieżą widokową, z której roztacza się rozległy widok na Poznań. Z Ludwikowa dotrzemy również do rezerwatów Jezioro Czarne oraz Jezioro Pławno, które chronią rzadkie zbiorowiska roślin wodnych i torfowych (ok. 4 kilometrów w jedną stronę).

Jezioro Czarne

W drodze nad jezioro Pławno

Rezerwat Jezioro Pławno

Najlepszym punktem wypadowym do pozostałych trzech rezerwatów (Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko, Żywiec Dziewięciolistny oraz Klasztorne Modrzewie koło Dąbrówki Kościelnej) jest miejscowość Zielonka. Auto można zostawić na parkingu przy arboretum leśnym. Przy okazji warto zajrzeć do środka – na powierzchni 86 hektarów zgromadzono ok. 1100 gatunków drzew i krzewów, a także 560 zinwentaryzowanych roślin zielnych. Można tu również zobaczyć pokaźną kolekcję roślin wodnych i bagiennych, roślin wrzosowatych oraz użytkowych, m.in. jabłonie, grusze, śliwy, pigwy czy dereń jadalny. Na terenie arboretum zostały wytyczone dwie godne polecenia ścieżki edukacyjne – ścieżka dydaktyczna „Owadogród”, która zabierze odwiedzających w podróż po świecie pszczół, trzmieli, motyli, mrówek i innych owadów oraz ścieżka dydaktyczna na obszarze bagiennym doliny rzeki Trojanki prowadząca przez podmokły obszar (torfowisko przejściowe) porośnięty olsem porzeczkowym.

W rezerwacie Klasztorne Modrzewie

Rezerwat Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko

Jezioro Leśne, rezerwat przyrody Żywiec Dziewięciolistny

Arboretum leśne w Zielonce

Tajemnicze miejsca

Puszcza Zielonka i jej okolice kryją w sobie wiele zagadek. Na temat tajemniczych miejsc, postaci i wydarzeń z nimi związanych krążą legendy. Mówi się, że w każdej legendzie kryje się ziarnko prawdy. Czy tak jest, można spróbować sprawdzić samemu, udając się w głąb Puszczy szlakiem legend. Poznamy m.in. tajemnicę miasteczka zatopionego w wodach jeziora Kowalskiego, historię zakochanych młodzianków pochowanych prawdopodobnie na terenie uroczyska Maruszka, czy też dzieje tajemniczego słupa ustawionego koło Zielonki. Wszystkich legend rozgrywających się w sercu Puszczy jest 12. Zostały one spisane i wydane w formie papierowej książki “Legendy Puszczy Zielonki” przez Związek Międzygminny “Puszcza Zielonka”. Z samymi historiami, udostępnionymi również w formie e-booka, a także szczegółowym przebiegiem szlaku, wraz ze wskazówkami dojazdu zapoznacie się TUTAJ. Dotarcie do miejsc opisanych w legendach może być wspaniałym urozmaiceniem rodzinnych spacerów. W lokalizacjach związanych z puszczańskimi legendami zostały ustawione specjalne, pięknie ilustrowane tablice, opowiadające tajemnicę danego miejsca. Na własnej skórze możemy zatem poczuć klimat z legendarnych opowieści.

Tajemniczy słup koło Zielonki

Wiecie już które miejsca wybierzecie na Waszą pierwszą wędrówkę po Puszczy Zielonce?